We leven in een tijd van personeelstekorten en helaas zien we (zie de publicatie van NVVK van afgelopen week) dat daarmee de veiligheid verslechtert. Veiligheid ten koste van werkdruk en productiviteit. Niemand wil dat en toch gebeurt het. Wat kunnen we doen om dit tegen te gaan naast alle pogingen om de personeelstekorten op te lossen?
Productiviteit versus Veiligheid
Wat heb ik geleerd en wat ben ik anders gaan doen als gevolg van mijn eigen, pijnlijke, ervaringen in die situatie? Ik zag een absoluut cruciale en noodzakelijke wijziging: ik realiseerde me dat productiviteit en veiligheid qua beweging tegengestelde krachten zijn. Wil je bereiken dat risico’s beheerst worden, dan dien je bij íedere taak de risico’s onder ogen te zien en beide krachten te beoordelen. Dat vraagt om aandacht voor gevaar en risico’s bij alle werkzaamheden. De hele dag, de hele week en niet enkel bij het dagstartoverleg en 'de wekelijkse MT-vergadering'.
Veiligheid integreren
Dáár zit de crux: Veiligheid wordt té veel, té vaak als iets ‘aparts’ beschouwd. Het staat buiten de normale aandacht, buiten de the-day-to-day-business, buiten de dagelijkse activiteiten. Los, niet geïntegreerd. En als de werkdruk dan ook nog eens toeneemt staat het er niet alleen naast, het valt (grotendeels) van de agenda af.
Daar zit het probleem. We moeten veiligheid steeds opnieuw scheppen, iedere dag, ieder uur en iedere minuut opnieuw: keer op keer. Veiligheid is dynamisch, het is continu in beweging. Want situaties en condities veranderen, zelfs ondanks goede voorbereidingen, voortdurend. Dat dynamische, die continue veranderingen, situaties die in de voorbereidingen niet gezien werden of niet gezien konden worden, vereisen een mindset die zich daar bewust van is.
Veiligheid behoort niet enkel aan bod te komen tijdens de wekelijkse MT-vergadering of in de ochtend tijdens het ochtendgebed of dagstartoverleg, het vraagt contiNU de aandacht!
Er wordt té gemakkelijk gedacht dat als er dagelijks maar een paar keer ‘Werk veilig en let op!’ wordt geroepen, dat iedereen dan goed wakker is en veilig werkt. Maar dat is niet zo. Dat zijn geen maatregelen. Dat is betuttelen. Het geeft misschien wel aan dat je het belangrijk vindt dat er geen ongelukken gebeuren, maar het doet niets met hoe je dat gaat realiseren.
Wat is nodig? Dat alle betrokken, dus alle stakeholders, ervan doordrongen en overtuigd dienen te zijn dat commerciële waarden alleen zinvol zijn als er continu een balans bestaat met duurzame waarden zoals veiligheid.
Wijlen Jens Rasmussen, een gerenommeerde Deense veiligheidskundige, maakte een plaatje die het krachtenspel briljant illustreert:
Als werkdruk niet in balans is met de aandacht voor gevaar, risico's, veiligheid, waardoor dat in de verdrukking komt, dan gaat het mis.
Naast Jens Rasmussen heeft ook Steven Covey heeft ons dat geleerd in The 7 Habits of Highly Effective People met zijn P/PC-balans. Als er alleen tijd is voor productie (P) en niet voor productiecapaciteit (PC) zoals hij dat betitelt (kennis, opleiding, verbeteringen, kwaliteit, veiligheid) dan gaat dat na verloop van tijd ten koste van de productie. In deze context zou PC staan voor Veiligheid. Zo’n organisatie pleegt roofbouw op zichzelf en zoals Covey het pakkend uitlegt: ‘De zaag wordt bot…’. Het is daarom essentieel om focus te hebben voor manieren om die PC te versterken: de zaag schérp houden.
De focus versterken naar productiviteit ten koste van veiligheid kan heel lang goed lijken te gaan maar zal in één klap veranderen bij een ongeval, brand of explosie, als dan ineens gerealiseerd wordt dat de aandacht voor veiligheid al tijden aan het verslechteren was. Laat dat niet gebeuren. De 'behaalde' productiviteitswinst is dan ineens helemaal niet meer interessant.
Comentarios